Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) tarihi bir adım atıldı! AK Parti milletvekilleri tarafından hazırlanan Türkiye'nin ilk İklim Kanunu Teklifi, meclise sunuldu. Bu kapsamlı teklif, iklim değişikliği ile mücadeleyi, yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda ele alıyor. Teklif, sera gazı emisyonlarının azaltılmasını, iklim değişikliğine uyum faaliyetlerini, planlama ve uygulama araçlarını, finansal mekanizmaları ve yasal çerçeveyi kapsamlı bir şekilde düzenliyor. Adil geçiş, emisyon ticaret sistemi (ETS), karbon piyasaları ve iklim adaleti gibi önemli kavramların tanımları da teklifte yer alıyor. Teklif, Türkiye'nin uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmesini ve sürdürülebilir bir gelecek için temel adımlar atılmasını amaçlıyor.
İklim Değişikliğiyle Mücadele Genel İlkeleri
Teklif, iklim değişikliği ile mücadelede genel ilkeleri belirliyor. Ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ve göreceli kabiliyetler ilkesi dikkate alınarak, eşitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, katılım, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık ve adil geçiş yaklaşımları esas alınıyor. Kamu kurumları, gerçek ve tüzel kişiler, alınacak tedbirlere uymakla yükümlü olacak. Ulusal Katkı Beyanı'nda, net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda ülkenin kalkınma öncelikleri ve özel koşulları dikkate alınacak. Bu kapsamda, sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum sağlanması için somut adımların atılması hedefleniyor. Teklif, iklim değişikliği konusunda kapsamlı bir yasal çerçeve oluşturmayı amaçlıyor ve ilgili tüm tarafların sorumluluklarını net bir şekilde ortaya koyuyor. Bu sayede, Türkiye'nin iklim değişikliği hedeflerine ulaşması için güçlü bir yapı oluşturulması hedefleniyor.
İklim Değişikliği Başkanlığı'nın Rolü
İklim Değişikliği Başkanlığı, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum faaliyetlerinin izlenmesi, koordinasyonu ve düzenlenmesinden sorumlu olacak. Başkanlık, kurumlar arası işbirliğini sağlayacak, faaliyet standartlarını belirleyecek, karbon fiyatlandırmasına ilişkin piyasaya dayalı mekanizmaları düzenleyecek ve gerekli verileri ilgili kurum ve kuruluşlardan temin edecektir. Başkanlığın yetkileri arasında, bilgi ve belge talebinde bulunma, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu ile işbirliği yapma ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan yetki devri alma yetkileri yer almaktadır. Başkanlık, ayrıca ulusal, sektörel ve tematik raporlar hazırlayacak ve iklim değişikliği teşvik mekanizmaları geliştirecektir. Bu sayede, iklim değişikliğiyle mücadeledeki tüm faaliyetlerin etkili bir şekilde koordine edilmesi ve izlenmesi sağlanacaktır. Veri paylaşımı ve şeffaflık da Başkanlığın temel görevleri arasında yer almaktadır.
İklim Değişikliğiyle Mücadele Faaliyetleri ve Yaptırımlar
Teklif, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum faaliyetleri için detaylı bir plan sunmaktadır. Ulusal Katkı Beyanı ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda sektörel bazda hedefler belirlenmiş ve ilgili kurumların sorumlulukları açıkça tanımlanmıştır. Enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kullanımı, temiz teknolojiler ve sıfır atık sisteminin kurulması gibi konular üzerinde durulmaktadır. İklim değişikliğine uyum için ise su kaynakları yönetimi, ekosistemlerin korunması ve afet yönetimi konuları ele alınmaktadır. Ayrıca, iklim değişikliği ile mücadele faaliyetlerine ilişkin planlama ve uygulama süreçleri de detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Yaptırımlar ise, raporlama yükümlülüklerine uymayanlara ve yasaklara aykırı hareket edenlere ağır idari para cezaları öngörmektedir. Bu yaptırımlar, iklim değişikliğiyle mücadeledeki kararlılığın altını çizmektedir. Ozon tabakasını incelten maddeler, florlu sera gazları ve ETS kapsamındaki işletmelere yönelik ayrıntılı yaptırımlar da teklifte yer almaktadır.