Azerbaycan'ın Bağımsızlık Mücadelesi

28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan, tehlike altındaydı. Rusya'daki Bolşeviklerin yükselişiyle birlikte, zengin petrol rezervlerine sahip Azerbaycan hedef haline gelmişti. Ermeniler de Karabağ, Zenzegur ve diğer bölgelerde Azerbaycan Türklüğüne saldırıyordu. Bu durum karşısında Azerbaycan, güvenliğini sağlamak ve toprak bütünlüğünü korumak için yardım arayışına girdi. Osmanlı Devleti ise Azerbaycan'ın güvenliğini sağlamayı, Ermeni saldırılarını durdurmayı ve demiryollarının kontrolünü ele geçirmeyi amaçlıyordu. Bu amaçla, Azerbaycan lideri Mehmet Emin Resulzade, Osmanlı Devleti'nden yardım istedi.

Kafkas İslam Ordusu'nun Kuruluşu ve Bakü'nün Kurtuluşu

4 Haziran 1918'de Mehmet Emin Resulzade'nin acil çağrısı üzerine Enver Paşa, yeni bir ordu kurulmasını emretti. Kardeşi Nuri Paşa'yı komutan olarak atadı. Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru zor durumda olan Osmanlı Devleti, Kafkas İslam Ordusu'nu kardeş ülkeye gönderdi. 25 Mayıs 1918'de Gence'ye ulaşan Nuri Paşa, dağınık birlikleri toplayarak güçlü bir ordu oluşturdu. Azerbaycanlılar, Türk bayraklarıyla karşıladıkları askerler için kurbanlar kesti. Gence'ye giriş yapan Osmanlı askerlerinin kırmızı fesleri, uzaktan bakıldığında gelincik tarlasını andırıyordu. Bu askerler, Gence, Göyçay, Salyan, Ağsu ve Kürdemir'i Bolşevik ve Ermenilerden temizledi ve 30 saatlik bir muharebenin ardından Bakü'yü kurtardı. Kafkas İslam Ordusu'nun bu zaferi, 1130 şehit vermesi pahasına elde edildi.

Lale Şiiri: Bir Anıt

Kafkas İslam Ordusu'nun kahramanlığını ölümsüzleştirmek için Aslan Aslanov tarafından yazılan ve Telman Hacıyev tarafından bestelenen "Laleler" şiiri, bu tarihi olayı anlatan dokunaklı bir eserdir. Şair, askerlerin cesaretini ve fedakarlığını, gelincik çiçeklerine (Azerbaycan Türkçesinde "lale") benzetip, Bakü'nün kurtuluşunun sevincini dile getirir. Şiiri "Yazın evvelinde Gence çölünde / Çıhıblar yene de dize laleler" dizeleriyle başlar. Şiirin son dizesi ise "Ne vahttır Bakünün gözü yoldadır / Bir gonağ gelesiz bize laleler" şeklindedir. Bu şiir, Azerbaycan'da hala büyük bir saygı ve özlemle hatırlanmaktadır. Bugün, Azerbaycan'da Bakü'de, Şamahı'da, Şeki'de ve Gence'de Türk şehitlikleri bulunmaktadır. Bu şehitlikler, Azerbaycan Türkleri tarafından kutsal emanet olarak kabul edilmekte ve bakımları Azerbaycan Hükümeti tarafından yapılmaktadır.

Kahramanlık ve Fedakarlık Örneği

Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde bile, kardeş ülke Azerbaycan'a gösterdiği yardım ve Kafkas İslam Ordusu'nun kahramanlığı, Türk dünyası tarihinin önemli bir bölümünü oluşturur. Bu olay, Türk dünyası'nın birlik ve beraberliğinin güçlü bir sembolüdür. Kafkas İslam Ordusu'nun cesareti ve fedakarlığı, Azerbaycan ve Türk halklarının hafızasında sonsuza dek yaşayacaktır.